De SP heeft betere tijden gekend, want vrijwel niemand weet nog wanneer de partij de laatste keer verkiezingen won. Toch blijkt dat niet helemaal waar: in Almere weet de achterban de laatste overwinning juist heel goed. Die was in maart, toen de partij lokaal van drie naar vier zetels ging. In Almere behoort de SP tot de grotere fracties en de partij levert een wethouder. Logisch dat dit stukje Flevoland niet mag ontbreken in de ‘KostenOmlaag-tour’ die de SP deze maanden organiseert.

De SP gaat het land in om te praten over de gestegen kosten van het levensonderhoud. In Almere Oostvaarders komt de partij vrijdagavond samen in buurthuis De Cartoon. Tweede Kamerlid Peter Kwint is aanwezig om de leden en andere geïnteresseerden toe te spreken. Het zijn er ongeveer twintig. Echt verrassend is de inhoud van de avond niet, want alle kosten zijn gestegen en dus maakt het eigenlijk niet uit waar je het over hebt. De lage inkomens kunnen het sowieso niet betalen.

In deze zaal heeft iedereen last van de stijgende prijzen. We horen dat WC-papier vroeger vijf en nu acht euro kost. We leren van Kwint dat deze prijsstijgingen geen natuurverschijnsel zijn, terwijl er in de Tweede Kamer vaak wel zo over wordt gepraat. ‘Het is nou eenmaal oorlog’, hoort hij zijn collega’s zeggen. Die oorlog is niet te ontkennen, maar bedrijven als Ahold en Eneco maken wel meer winst dan voorheen, dus niet iedereen heeft er evenveel last van. Den Haag is te veel met zichzelf bezig. 

Andere verhalen

De SP heeft onlangs ook in Den Haag een overwinning geboekt, vertelt Kwint: het eigen risico in de zorg is niet verder gestegen. Opeens komt de zaal los. Een vrouw in een rolstoel vertelt dat ze chronisch ziek is en dat ze de stadsverwarming niet meer kan betalen. Nederland is een van de rijkste landen ter wereld, maar ze wordt al vijftien jaar door de overheid genaaid. Een andere vrouw begint uit te leggen dat je als chronisch zieke alleen op papier kunt overstappen naar een andere verzekeraar.

Een man uit Almere Haven vertelt dat zijn huis kampt met achterstallig onderhoud. Woningcorporatie Ymere doet er niets aan. De huren worden wel steeds verhoogd. Hij wil weten wat er aan zulke verhuurders te doen valt. We bekijken een filmpje van een vrouw die niet meer warm kan douchen vanwege de gestegen energierekening. Kwint legt uit dat deze problemen voor veel politici niet tastbaar zijn. Ze zitten de hele week tussen mensen die een ton per jaar verdienen. 

Kwint heeft gelijk. De prijsstijgingen pakken voor allerlei groepen heel verschillend uit. Veel mensen vinden ze wel vervelend, maar niet fundamenteel problematisch. Ze hadden leukere dingen met hun geld kunnen doen, maar hun bestaanszekerheid is niet in gevaar. Opeens denk ik: dat geldt grosso modo voor ongeveer alle mensen die je bij partijbijeenkomsten tegenkomt, behalve bij SP. Hier zitten de mensen die er echt onder lijden. Elders is de prijzencrisis veelal een abstractie.

Een oplossing? 

Een vrouw verontschuldigt zich meermaals voor haar klachtenregen, hoe vaak Kwint ook zegt dat ze geen sorry hoeft te zeggen. Het tekent de hopeloosheid en de wanhoop. Het enige lichtpuntje dat Kwint kan noemen is dat het bewustzijn groeit, cynisch genoeg omdat ook de middenklasse in de problemen komt. Dit vergroot de kans dat ook politici van andere partijen geconfronteerd worden met mensen die – zomaar een voorbeeld – moeten kiezen tussen het eten van hun kind en hun eigen medicatie. 

We kijken naar een plaatje met de gestegen energieprijzen: die zijn al 85% hoger dan eerst, staat er. De moderator meldt dat de slide verouderd is: het is 150%. De SP zet er de winsten van de energiebedrijven bij. Zo leren we ook nog iets over de oplossing. Niet alleen lage inkomens compenseren, maar ook de energiebedrijven nationaliseren. Kwint meldt dat ze zijn verpatst en dat de winsten tegenwoordig naar het buitenland vloeien. De kosten van het energieplafond zijn al in één jaar hoger dan wat deze bedrijven bij de verkoop hebben opgebracht. 

De SP wil weer zeggenschap over de energiesector. Volgens een peiling is 80% van de bevolking het daarmee eens. Ruim een derde van de Kamer stemde onlangs voor een motie met deze strekking. Een CDA-Kamerlid bepleitte onlangs warmtenetten in publieke handen. Het broeit, denkt Kwint. Vroeger stuurde men je naar de huisarts als je de energiesector wilde nationaliseren, maar dat is verleden tijd. In januari organiseert de SP nog eens vijftien bijeenkomsten, er is een petitie en er komt een demonstratie. 

We krijgen allemaal een pakket PR-materiaal om anderen voor deze actie te enthousiasmeren. Zou de SP dan toch eindelijk weer de wind in de zeilen krijgen?

Beeld: Peter Kwint in Almere. Foto: Chris Aalberts. 

Waardeer dit artikel!

Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan!
Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.