Universiteit Leiden probeert de eigen boreale broedplaats te vergeten

De rijke geschiedenis van de Universiteit Leiden herbergt belangrijke historische figuren. Zo is daar de voormalige hoogleraar Cleveringa, die zich in de Tweede Wereldoorlog fel uitsprak tegen het ontslag van zijn Joodse collega’s. De Universiteit Leiden is dol op hem en dus zijn er jaarlijks een Cleveringa-rede en een Cleveringa-avond. In het universiteitsgebouw aan het Rapenburg staan woensdagavond ook banners van de Cleveringa-oratie. Aan Cleveringa dus geen gebrek, maar je vraagt je af of het meer is dan platte PR.
Dat is een belangrijke vraag. De Leidse universiteit kent immers een rechtenfaculteit die een broedplaats is voor allerlei radicaal rechtse en extreemrechtse figuren. Hier werkte Thierry Baudet, doceerde Paul Cliteur en liep iemand als Raisa Blommestijn rond. Dat vindt men in Leiden ongemakkelijk, zo lijkt het, want deze woensdag komen bij de Avond van Cleveringa al deze Leidse prominenten aan bod, terwijl ze nauwelijks expliciet worden genoemd. Een panel bespreekt stellingen over de grenzen van de vrije meningsuiting.
Stelling 1. Titels afpakken
De eerste stelling luidt dat als een gepromoveerde wetenschapper desinformatie verspreidt, de universiteit de doctorstitel moet kunnen intrekken. Dit gaat overduidelijk over Thierry Baudet en Raisa Blommestijn, maar zij worden niet genoemd. Een columnist van het Leidse universiteitskrantje – Maia de Quay – vindt dit een goede sanctie en Tweede Kamerlid Nilüfer Gündogan is het met haar eens. Gündogan vindt dat dit bijvoorbeeld geldt voor wetenschappers die Ivermectine voorschrijven tegen corona. Vrouwen krijgen er miskramen van.
De mistmachine gaat aan: wat is desinformatie eigenlijk? Gündogan doceert dat als meermaals is bewezen dat Ivermectine niet werkt, je dat rustig desinformatie kunt noemen. Als de verspreiding van die desinformatie opzettelijk is, moet er een sanctie kunnen volgen. We horen een universiteitsbestuurder ratelen dat ze geen voordelen ziet van het intrekken van titels. Wat zou Cleveringa denken van dit soort bobo’s die zo lichtzinnig over de maatschappelijke verantwoordelijkheid van de wetenschap spreken?
Stelling 2. Partijen verbieden
De tweede stelling luidt dat er een mogelijkheid moet zijn om politieke partijen te verbieden. De relatie met Thierry Baudet en Paul Cliteur is niet te missen. NRC-journalist Philip de Witt Wijnen vindt het heel lastig. Hoogleraar Leo Lucassen denkt dat je een partij alleen moet verbieden als die zich expliciet tegen de democratie keert. Hij denkt dat Forum slim genoeg is om net binnen de kaders van de wet te blijven. FvD zal de eigen doelen nooit toegeven, maar ondertussen wel doorgaan de democratie te ondermijnen.
Een student zegt dat een partijverbod geen praktisch nut heeft, want binnen de kortste keren hebben extremisten weer een nieuwe partij opgericht. Zo komt deze zaal tot de impliciete conclusie dat je aan extremisme eigenlijk niets kunt doen. Hier heeft men gemist dat er momenteel van belastinggeld een fascistische partij wordt uitgebouwd. Je zou op zijn minst kunnen denken dat je iets aan die financiële stromen kunt doen. Wat zou Cleveringa vinden van dit gebrekkige denkwerk over opkomend extremisme?
Stelling 3. Meningen van docenten
De columnist van het universiteitskrantje heeft al eens een prachtige column geschreven over de gekte bij de colleges van Paul Cliteur. Ook Philip de Witt Wijnen heeft hier weleens roddels over gehoord. De derde stelling is dan ook wederom op een oud-medewerker van deze universiteit gebaseerd. Rara wie is dat? De stelling luidt dat een docent meningen mag verkondigen in colleges om studenten academisch te vormen. We horen vervolgens dat meningen niet altijd nuttig zijn, maar soms wel interessant.
In deze zaal ontstaat het idee dat een mening prima is, zolang het subjectieve karakter maar duidelijk is. Dit gaat voorbij aan het probleem dat als een faculteit meerdere rechts radicale en rechts-extreme denkers kent, dit een monocultuur kan vormen waar niet aan te ontkomen valt. Dat geldt nog meer als onduidelijk is of standpunten meewegen in de beoordeling van bijvoorbeeld scripties. Dat is een hellend vlak van hier tot Tokio, maar in Leiden slaat niemand erop aan en gaan we rustig verder over de vraag of politici bepaalde media mogen boycotten. Cleveringa?
Gündogan noemt de boreale broedplaats in Leiden een schandvlek. De universiteitsbestuurder op de voorste rij geeft geen krimp. Wat zou Cleveringa ervan denken?
Beeld: banners van Cleveringa. Foto: Chris Aalberts.
Waardeer dit artikel!
Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan!
Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.