Het CDA doet het samen, maar zonder asielzoekers

De pendelbus stopt bij de ingang van congrescentrum Hart van Holland in Nijkerk. De bezoekers van het CDA-congres vallen met hun neus in de boter: een groepje actievoerders is ook naar Nijkerk gekomen om te protesteren tegen het migratiebeleid. We herkennen deze actiegroep meteen, want deze stond een paar maanden geleden nog in Rotterdam bij het congres van de Europese Volkspartij, waar het CDA onderdeel van uitmaakt. Toen stond de groep nog op een stil parkeerterrein, nu staat men bij de ingang.
En dus moeten alle CDA-leden langs dit groepje actievoerders waarvan de ene na de andere via een luidspreker het woord voert. Zeer irritant: ze praten over christelijke waarden en dat het migratiebeleid daar geen blijk van geeft. Er sterven mensen aan de rand van Europa, het onderscheid dat tussen mensen wordt gemaakt is racistisch en er wordt geen blijk gegeven van naastenliefde. Het door het CDA gesteunde beleid is flagrant in tegenspraak met alles waar een christelijke partij voor zou moeten staan.
Al bij de eerste aanblik van de actievoerders klinken in de bus afkeurende reacties. Die reacties zijn er buiten opnieuw: sommigen weigeren een flyer aan te nemen, anderen gooien hem demonstratief om de grond en er vallen meerdere keren harde woorden. Een CDA-meneer gaat intimiderend dichtbij een actievoerder staan om hem de les te lezen. Een andere CDA’er roept iets over democratie, zich kennelijk niet realiserend dat het demonstratierecht bij uitstek een democratisch middel is.
Een partij in problemen
Niet alle CDA’ers storen zich aan de actie en een aantal steunt deze zelfs. Een CDA-lid laat haar instemming blijken en wordt meteen aangemoedigd om dat geluid ook op het congres luid en duidelijk te laten horen. Dat gaat ze doen, zegt ze. Voormalig Europarlementariër Wim van de Camp zegt heel goed te begrijpen waarom de actievoerders het CDA kritisch volgen. Dat is niet alleen logisch omdat het CDA het huidige migratiebeleid steunt, maar ook omdat het CDA intern verdeeld is en de reacties op dit protest dat prima illustreren.
Het CDA heeft zoveel problemen dat je nauwelijks weet waar te beginnen. Dat begint al bij de congreslocatie: Hart van Holland is waarschijnlijk de kleinste locatie waar ooit een CDA-congres heeft plaatsgevonden. In de middag wordt een deel van de zaal afgezet om ervoor te zorgen dat het publiek zich bij de speech van Wopke Hoekstra rond het podium groepeert en de zaal flink vol lijkt. De communicatiemensen slagen daar wonderwel in, maar het is vreemd dat zo’n grote partij dit überhaupt nodig heeft.
Grip op migratie
Het CDA experimenteerde de afgelopen jaren met samenwerking met PVV en FvD, maar heeft daar spijt van. De grote vraag is daarom hoe het CDA zich nu tot dit soort partijen verhoudt. Het beste onderwerp om dit te onderzoeken is natuurlijk migratie. In de ochtend is er een sessie met de naam ‘grip op migratie’. Kamerlid René Peters gaat in gesprek met een zaal die werkelijk uitpuilt van de mensen. De vraag is volgens Peters hoeveel mensen we kunnen en willen helpen. Een mooie vraag die smeekt om een duidelijk christendemocratisch uitgangspunt.
We horen Peters zeggen dat er nauwelijks een normaal gesprek over dit onderwerp te voeren is. Er is veel polarisatie en dat komt omdat twee politieke flanken dingen willen die niet kunnen: rechts wil de grenzen helemaal dicht en links stelt eigenlijk helemaal geen grenzen. We denken meteen aan de actievoerders voor de deur van het congres. De debatleidster zegt dat bij migratie christendemocratische waarden kunnen botsen en Peters vult aan dat barmhartigheid en rechtvaardigheid beide van belang zijn.
Een man begint te roepen dat de grenzen dicht moeten. Hij noemt de huidige praktijk ‘morele zelfbevrediging’. Er moet opvang in de regio komen, zo vindt hij. Hij durft dat eigenlijk niet te zeggen omdat hij dan voor PVV’er wordt uitgemaakt. Er is goed nieuws: deze meneer hoeft daar bij het CDA beslist niet bang voor te zijn. Peters vindt dat de instroom van asielzoekers ‘fors terug moet’ want we kunnen de opvang nu niet waarmaken. Hoe dit zich verhoudt tot barmhartigheid en rechtvaardigheid blijft onduidelijk.
Welkom bij de PVV
Peters wil Canadees beleid waarbij Nederland zelf bepaalt hoeveel migranten er binnenkomen en aan welke eisen die moeten voldoen. Een man in het publiek begint te klagen dat asieldossiers ontzettend vaak niet kloppen. Wat is dan nog de middenweg, vraagt hij zich af. Peters weet dat ook niet, maar kan wel vertellen dat in Nederland meer mensen een status krijgen dan in andere landen, een overduidelijke suggestie dat Nederland te barmhartig is. Peters wil dat we zelf weer gaan over wie we toelaten.
Dit zijn vrijwel letterlijk de voorstellen van populistisch rechts, maar dat lijkt niemand in deze zaal zich te realiseren. Peters wil een discussie over dit onderwerp, alsof er nu voor het eerst gedoe is over asielzoekers. Een man roept dat het CDA in het kabinet zit en maatregelen kan treffen. Een ander wil weten waarom we in Nederland niet het strenge Deense asielsysteem invoeren. Peters geeft de indruk niet te weten wat het Deense beleid precies is. Vreemd in een tijd waarin JA21 dit dagelijks ter sprake brengt.
Bij deze sessie kun je als buitenstaander het beste je ogen dichtdoen en de partijnaam CDA laten wegpiepen. Bij welke partij denk je dan aanwezig te zijn? De kans is groot dat je vermoedt bij de PVV of JA21 te zijn beland, zeker niet bij een partij die barmhartigheid en rechtvaardigheid in de praktijk aan het brengen is. Peters meldt dat er veel asielzoekers binnenkomen maar dat daar geen huizen voor zijn. Wederom een argument van populistisch rechts en een weinig gebalanceerde stellingname na het jarenlang uitkleden van de sociale huursector.
Interne kritiek
Peters suggereert dat het vluchtelingenverdrag aangepast moet worden. Er volgt opeens wat kritiek: een vrouw zegt dat wijzelf ook ooit een beroep op dat verdrag zouden kunnen doen. Een ander zegt dat het verhaal ter beperking van de asielinstroom niet bij het CDA past. Zou het niet logischer zijn te praten over een betere integratie, iets waar we vandaag al mee kunnen beginnen? Na afloop zegt een vrouw dat mensen met dit soort meningen eigenlijk meer bij de ChristenUnie passen dan bij het CDA.
Een paar uur later luistert de partij naar een speech van Wopke Hoekstra. Een paar jaar geleden was het credo van het CDA dat de partij zich ‘in het midden’ bevond. Nu is dat ‘samen’. De polarisatie moet worden tegengegaan, er moet meer ‘wij’ komen en minder ‘ik’ en we moeten problemen samen oplossen en zorgzamer zijn. Het woord is niet voor niets ‘samenleving’. Politici moeten verantwoordelijkheid nemen, horen we Wopke zeggen. Het moet allemaal minder vrijblijvend en de politiek moet daarom keuzes durven maken. Applaus.
De migratie overstijgt de spankracht van de samenleving, zegt Wopke. Uit alles blijkt dat de lijn van het CDA voortaan tegen migratie is, precies zoals de activisten aan het begin van de dag al aanvoelden en helemaal in lijn met het idee dat het CDA prima met populistisch rechts kan samenwerken. ‘Samen’ heeft bij het CDA betrekking op allerlei mensen, maar niet op asielzoekers. Dat is precies de positie die populistisch rechts ook altijd inneemt. Het verschil? Bij het CDA verzinnen ze er barmhartigheid en rechtvaardigheid bij.
Beeld: actievoerder bij het CDA-congres. Foto: Chris Aalberts.
Waardeer dit artikel!
Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan!
Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.