Politieke jongerenorganisaties schieten op rechts als paddenstoelen uit de grond. De JOVD bestaat al heel lang en heeft sinds enkele jaren concurrentie gekregen van JFvD. Er zijn er inmiddels nog twee: niet zo lang geleden ontstond Jong JA21 en afgelopen week trapte ook Jong BVNL af. De rechtse versnippering heeft daarmee de jongeren bereikt. Irrationeel: er zijn sowieso weinig jongeren actief, dus als je dan heel veel organisaties maakt, blijft er per clubje niemand over. 

Er zit een nare kant aan dit soort verenigingen: ze fungeren als echoputten voor gelijkgestemden terwijl je zou willen dat jongeren ook inzichten opdoen die niet aansluiten bij hun eigen voorkeur. Dit is pregnant bij de extremisten van JFvD, maar het geldt breder. Waar de JOVD – gelieerd aan de VVD – nog enige interne diversiteit kan claimen, kunnen de andere organisaties dat simpelweg niet. Er is nauwelijks een kans dat jongeren van BVNL of JA21 op een borrel één andersdenkende tegenkomen. 

Op deze hopeloze trend moest wel een tegenreactie komen en daarom is er nu Jong Kritisch. Deze organisatie is niet veel meer dan een Instagram-account dat regelmatig lezingen organiseert. Het expliciete idee is over de grenzen van politieke stromingen en bestaande partijen heen te kijken en zo de polarisatie tegen te gaan, zo legt een van de initiatiefnemers me maandagavond uit. De bedoeling is dat jongeren uit verschillende hoeken elkaar hier kunnen treffen. 

Een rechts verhaal 

Jong Kritisch is deze maandagavond bijeen in de Winkel van Sinkel in Utrecht, waar BVNL-bestuurslid Hans van Tellingen een lezing houdt over hoe Nederland in zijn ogen moet veranderen. We horen een plan van zestien punten met alle vertrouwde rechtse elementen: met corona valt het wel mee, klimaatbeleid is onzin, boeren moet je niet pesten, vrije meningsuiting is essentieel, de EU moet niet te machtig worden en opvang van asielzoekers graag in Verweggistan. 

Van Tellingen begint zijn verhaal met de stelling dat wetenschap niet absoluut is en dat wetenschappers die zich afzetten tegen het overheidsbeleid worden gecanceld en zich daarom niet durven uit te spreken. Vervolgens vertelt de retaildeskundige wat wel en niet tegen coronaverspreiding werkt en dat de echte wetenschap dat met hem eens is. Over klimaat meldt hij dat het effect van CO2 niet significant is. Zo valt eigenlijk de hele avond onder het genre desinformatie en complotdenken. 

Zouden jongeren van alle politieke gezindten naar zo’n lezing komen? De initiatiefnemers bevinden zich aan de rechterkant van het spectrum, er is een verslaggever van Nieuw Rechts aanwezig en we zien een handjevol JOVD’ers. De groep van een man of twintig is best groot voor een organisatie met nul financiële middelen. Tegelijk is duidelijk dat men op deze manier niet uit de rechtse echoput komt. 

Subtiele problemen

Je zou kunnen denken dat dat komt omdat een complotdenker als Van Tellingen is uitgenodigd, maar dat ligt subtieler. Een initiatiefnemer vertelt dat hij hier graag Sylvana Simons zou ontvangen. Dat is een leuk idee, maar dat wil inmiddels elke politieke organisatie wel. Simons kan waarschijnlijk dagelijks lezingen houden als ze dat zou willen, dus de kans dat ze bij Jong Kritisch langskomt nadert de nul. Deze organisatie wil wel andere sprekers, maar krijgt ze slechts uit één hoek. 

Dat geldt ook voor de aanwezigen. Met een Instagram-account bereik je bijna niemand, dus is de vraag hoe het bestaan van Jong Kritisch zich via mond-op-mond reclame verspreidt. Het antwoord is: via rechtse netwerken en dus heb je al snel een JOVD- en JA21-achtig publiek. BVNL zul je niet zien omdat ze daar pas net zijn begonnen en JFvD is te veel afgezonderd van de rest van de samenleving. Zo zit je met een initiatief om de polarisatie te doorbreken toch weer met gelijkgestemden. 

Rara hoe groot is de kans dat de jongeren van Dwars, Radicaal en Rood – gelieerd aan GroenLinks, Bij1 en voorheen SP – hier opduiken? Die is zo goed als nul, zelfs als die jongeren voor zo’n initiatief open zouden staan. De enige manier om Jong Kritisch te laten slagen is dat landelijke besturen van politieke jongerenorganisaties dit initiatief steunen. Het heeft er alle schijn van dat ze dat niet doen of niet weten dat dit initiatief bestaat. Om uit de echoput te komen, is er nog veel te doen. 

Beeld: Hans van Tellingen spreekt in de Winkel van Sinkel. Foto: Chris Aalberts.

Waardeer dit artikel!

Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan!
Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.