De problemen van BBB (3) – Van BBB-Statenleden gaan we niets horen
Wie gaan er in maart namens BBB de politiek in? Als we de partij mogen geloven is men erg druk met de selectie van kandidaten. Er moeten immers dertien kieslijsten worden gemaakt: twaalf voor de provincies en eentje voor de Eerste Kamer. Omdat boeren ook belang hebben bij waterbeheer wil BBB bovendien in de waterschappen meedoen. Bij de huidige peilingen zijn er al snel tientallen functies te vergeven, zo niet veel meer. Er zijn zeker honderden kandidaten nodig.
Er zijn al heel wat HRM-managers die zich hebben stukgebeten op de vraag hoe je dit in de politiek moet aanpakken. Er is een probleem: politiek is geen baan maar een roeping. Voor een gewone baan bestaat een proeftijd en kun je in de beginperiode van iemand af: er is een correctiemogelijkheid als je de verkeerde keuze hebt gemaakt. In tijden van flexibele contracten kun je ook later van iemand af, eventueel na betaling van een kleine of grote zak geld.
Kandidaten op een kieslijst worden geselecteerd alsof het om een baan gaat, maar daar houdt elke overeenkomst met de gewone arbeidsmarkt wel op. Als iemand eenmaal op de definitieve kandidatenlijst staat of is verkozen, kun je niet meer van iemand af zoals van een werknemer. Je kunt mensen wel wegsturen, maar ze nemen meestal hun zetel mee omdat die volgens de kieswet van hen is en niet van de partij. Een partij moet dus haar eigen kandidaten en politici te vriend houden.
Loyaliteit behouden
Kandidaten hebben al met al een enorme inhoudelijke vrijheid. In theorie kan een rechtse politicus na de verkiezingen communist worden en daar kan de partij niets aan doen, behalve de betreffende persoon uit de fractie gooien. Partijleden kunnen alleen op basis van loyaliteit aan hun partij worden gebonden. Een grillige partijkoers en een narcistische leider helpen daar niet bij. Ze maken de partij onvoorspelbaar, niet alleen voor kiezers maar juist ook voor politici die zich erbij aansluiten.
De grote vraag is wie je een functie kunt geven zonder het risico te lopen dat men snel de benen neemt. Het antwoord is: kandidaten die je kent. Dat is wat bestaande partijen vaak doen: favoriet zijn fractiemedewerkers, oudgedienden of politici die elders al actief waren. De partij weet dan wat men voor vlees in de kuip heeft. BBB heeft nog niet zoveel van dit type kandidaten en zo is vrijwel iedereen een gok. Ze zouden extra goed doorgelicht moeten worden.
Dat is bij bestaande partijen al een uitdaging, laat staan bij een nieuwe die dit nog nooit heeft gedaan. Vrijwilligers moeten deze klus klaren. Ze zijn allemaal fan van Caroline en ongetwijfeld goed bedoelend, maar of ze in staat zijn baantjesjagers en andere ellendelingen te weren is onduidelijk. In Zeeland gaat het nu al mis, want daar heeft men een van de meest ellendige oud-FvD’ers geselecteerd. Een FDF-vrijwilliger is er ook welkom. Niemand weet of dit de bedoeling is, of juist niet.
Perspectief van kandidaten
Vanuit het perspectief van de kandidaten zijn er drie problemen. Ten eerste weten zij vaak niet goed wat de Provinciale Staten doen. Zij kunnen niet goed inschatten wat het werk precies inhoudt. Hoeveel media-verzoeken er komen, hoeveel tijd het gaat kosten, wat realistische standpunten zijn: het zijn allemaal vraagtekens. Veel kandidaten gokken verkeerd en blijken het Statenwerk al snel uiterst saai te vinden. Voor het geld kunnen ze het ook wel laten.
Het tweede probleem is dat kandidaten misschien capabel en ambitieus zijn, maar dat ze hun functie krijgen op basis van de populariteit van Caroline. De winst is niet hun, maar haar verdienste. Dat maakt haar oppermachtig: BBB’ers moeten zich wel loyaal opstellen. Dat is geen goede basis: op den duur zullen Statenleden waardering en aandacht voor hun eigen werk willen, maar in de huidige BBB-organisatie blijven ze altijd tweede viool spelen want de camera’s zijn altijd voor de leider.
Het derde probleem is de vraag hoe blijvend hun loyaliteit is. Statenleden komen nooit op televisie, maar hun hele netwerk zal hun formele verbintenis met BBB kennen. Als Caroline op een dag wakker wordt en bedenkt dat BBB op migratie een andere koers moet varen, krijgen de BBB’ers in den lande dit vrijwel zeker als voldongen feit gepresenteerd. Of ze het ermee eens zijn zal niet worden gevraagd en vervolgens mogen ze het wel aan hun netwerk uitleggen.
Kans op ongelukken
Zo bezien is het perspectief van BBB helemaal niet zo best, ondanks die prachtige peilingen. Op Carolines naam worden in maart tientallen BBB’ers gekozen die niet weten wat ze met hun nieuwe functie moeten doen, alle ervaring nog moeten opbouwen en tot die tijd nauwelijks iets kunnen bereiken. Dit maakt nieuwe partijen als BBB in de praktijk niet uit: daar wil men de leider graag aan de talkshowtafels en Statenleden buiten beeld. Dat levert een enorme kans op ongelukken op.
De vergelijking met Forum in 2019 dringt zich op. Thierry Baudet was vaak op televisie en hij sprak toen best veel mensen aan. In werkelijkheid kregen kiezers echter onbekende en onervaren partijgenoten in de Staten die qua stijl – en later bleek ook qua extremisme – niets met Baudet te maken hadden. Hier werden heel veel anonieme zielen in het zadel geholpen. Wat ze precies zouden gaan doen? Niemand wist het en dat is eigenlijk altijd zo gebleven. Serieuze controle op hun werk is er nooit geweest.
Het merendeel van deze politici zit inmiddels bij JA21, een enkeling ging naar Wybren van Haga en een deel bleef Forum trouw. Het maakt niet eens zoveel uit. Voor al deze mensen geldt dat niemand weet wat ze hebben gedaan. Zomaar een voorspelling: BBB wint in maart glansrijk de verkiezingen zoals Forum dat vier jaar eerder deed. Er is waarschijnlijk nog een overeenkomst: daarna hoort u nooit meer iets van al die Statenleden, behalve natuurlijk als er ruzie komt. Grote kans dat die er komt.
Dit is het derde en laatste deel van een drieluik over BBB. Deel 1 vind je hier. Deel 2 vind je hier.
Beeld: BBB-beeldmerken van Noord-Holland, Zuid-Holland, Noord Brabant en Gelderland.
Waardeer dit artikel!
Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan!
Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.