De partij van Wybren van Haga is een wonderlijke mix van wappies en nouveau riche
‘Wáár ga je naartoe?’ De journalist denkt het niet te hebben verstaan. ‘Naar BVNL’, herhaal ik. De journalist trekt een moeilijk gezicht. ‘Wat is dat?’ Ik probeer het bij een paar anderen. Niemand weet meteen wat BVNL is. Het is de partij van Wybren van Haga, het Kamerlid dat een paar weken na de verkiezingen afsplitste van FvD en eerder uit de VVD werd gezet. ‘Oh ja, die heeft ook nog een partij’, zegt de journalist op een toon alsof iedereen tegenwoordig een eigen partij heeft. Zit wat in.
De reacties tekenen het probleem: het grote publiek weet niet dat deze partij bestaat, laat staan dat ze weten waarom ze erop moeten stemmen. Slim dus dat Van Haga de campagne voor de provinciale verkiezingen van maart – als BVNL in alle provincies meedoet – vroeg aftrapt. Dat doet hij vrijdagavond in Gelderland, waar voormalig FvD-Statenlid Arjan de Kok voor BVNL actief is. Over twee weken gaat Van Haga naar Noord-Brabant, waar drie voormalige FvD’ers naar BVNL zijn overgestapt.
Voor een totaal onbekende partij is het erg druk op golfbaan Welderen in Elst, vlak onder Arnhem. Een uur voor aanvang staat er al een man of twaalf. Gastheer Frank vertelt dat er zo’n tachtig inschrijvingen zijn. Daarvan komt zeker driekwart ook echt opdagen. We zijn te gast in een winkel voor luxe golfkleding. Overal kleding, nergens prijzen. Een naaimachine suggereert dat de kleding hier op maat wordt gemaakt. Het blijkt het bedrijf van Frank, BVNL-lid van het eerste uur.
Nouveau riche
Deze winkel ademt de sfeer van middle of the road merken voor de goedverdienende bovenlaag, zoals Ralph Lauren en Tommy Hilfiger, al is het niet helemaal duidelijk of die hier ook echt verkrijgbaar zijn. De winkel is overduidelijk voor mensen met geld. Dat is precies het BVNL-publiek: mensen die nooit bij Primark komen, er allemaal tiptop uitzien, hun jasje laten vermaken zodat die precies past, een flinke auto rijden, niet bezuinigen op een luchtje of make-up en graag een goed wijntje drinken.
Van Haga neemt het woord en legt uit dat BVNL een klassiek liberale partij is. Met een hoop overdrijving probeert hij het publiek te overtuigen dat de overheid bezig is de vrijheid te beknotten, hetgeen hij vergelijkt met het communisme. Een groot probleem is bijvoorbeeld de discussie over het belasten van vermogen. Dat is eigenlijk een vorm van diefstal, vindt Van Haga, want je hebt zelf voor je geld gewerkt en de vermogensongelijkheid is in Nederland helemaal niet zo groot. Integendeel.
Van Haga wordt geïnspireerd door politici als Bolkestein en Verdonk, horen we, maar ook door de Amerikaanse Republikeinen. De VVD is tegenwoordig volgens Van Haga ‘collectivistisch liberaal’ en daarom delft de individuele vrijheid steeds meer het onderspit. Je ziet steeds meer ‘totalitaire trekken’, bijvoorbeeld in het stikstofdossier. De aanwezigen lijken het een prachtig verhaal te vinden en je moet toegeven: zoals Van Haga het vertelt, zo hoor je het bij de VVD nooit.
Corona-wappies
Er zijn al snel aanwijzingen dat BVNL een dubbelzinnig karakter heeft. Een ander dossier waarin Van Haga totalitarisme ontwaart is corona. Hij kreeg er veel fans mee onder de zogeheten corona-wappies. Ze zijn vanavond ook van de partij en je haalt ze er op basis van hun uiterlijk zo uit. Het lijkt erop dat Van Haga ze er graag bij heeft: wappie-voorman Michel Reijinga is eventmanager van BVNL geworden en Raisa Blommestijn blijkt mee te hebben geschreven aan het BVNL-manifest.
Van Haga maakt alle corona-maatregelen belachelijk, zegt dat ze onzinnig waren, dat de wetenschap hem inmiddels gelijk geeft en dat ze een te grote inbreuk op de individuele vrijheid waren. Er was veel sociale druk om aan de maatregelen mee te doen, zegt hij. Zelf deed hij nergens aan mee. Hij grapt dat er mensen bestaan die met een mondkapje in hun eentje in de auto zitten. De wappies vinden het prachtig en toegegeven: Van Haga vertelt het leuk.
Maar gaan deze doelgroepen samen? De nouveau riche van de golfwinkel is ongetwijfeld tegen de corona-maatregelen omdat ze vinden dat mensen zelf moeten weten welk risico ze lopen. Bijkomend voordeel: de winkel kan openblijven. Dit standpunt past prima bij een klassiek liberale partij, maar Van Haga gaat nadrukkelijk verder, bijvoorbeeld met de suggestie dat alle corona-maatregelen ineffectief en onzinnig waren. Hier scheiden voor velen de wegen.
Daar is het WEF al
BVNL staat voor Belang van Nederland, vertelt Van Haga, niet voor het belang van de EU of het belang van de WHO. Een vrouw in het publiek begint uit de doeken te doen dat als je ‘naar de agenda van het WEF kijkt, Nederland die precies blijkt te volgen’. Tja, wat zal Van Haga daar eens op zeggen? Hij zit duidelijk in een spagaat want alle complottheorieën over het WEF zijn verzinsels en dat weet hij zelf natuurlijk ook wel. Opeens zegt hij dat het WEF maar een praatclub is.
De theorie dat Klaus Schwab de hele wereld aan een great reset probeert te onderwerpen vindt Van Haga te makkelijk. Wel is er bij het WEF sprake van ‘een misplaatste ideologie’ en ‘perverse belangen’. Hij verwijt VVD’ers ‘schaapachtige domheid’ vanwege hun steun aan de corona-maatregelen. Een man in het publiek begint de media verdacht te maken en een ander spreekt van ‘een massapsychose’. Zo zien we: als je de wappies een vinger geeft, pakken ze je hele hand.
Er is voor BVNL eigenlijk maar één uitweg, lijkt het. Statenlid Arjan de Kok noemt de Regionale Energiestrategie ondemocratisch. In het publiek begint een vrouw een case uit de doeken te doen over windmolens waarbij bestuurders allemaal iets anders beweren over hoe de besluitvorming verloopt. De ondertoon is dat de overheid sowieso niet te vertrouwen is. Dat zal de basisboodschap van BVNL worden, want het is de enige manier om wappies en gefortuneerden met elkaar te verbinden.
Je vraagt je alleen af hoelang zo’n coalitie bij elkaar blijft.
Beeld: publiek van BVNL in Elst. Foto: Chris Aalberts.
Waardeer dit artikel!
Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan!
Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.