Statenleden zijn de meest anonieme politici van het land. Waar Tweede Kamerleden en Europarlementariërs nog weleens in de media opduiken en lokale politici burgers soms fysiek onder ogen moeten komen, gaan Statenleden vrijwel altijd anoniem door het leven. Niet zo gek dat amateurs die een politieke carrière ambiëren juist in de provincie terechtkomen: hier kun je eindeloos aanrommelen in de luwte zonder er ooit verantwoording over te hoeven afleggen. Dit fenomeen brengt ons in Friesland. 

Forum werd in Friesland verkozen met zes mensen en dat was ook meteen het belangrijkste wapenfeit. Inhoudelijk is er nooit iets van de club vernomen. Wat er wel gebeurde? De fractie splitste zich in zijn geheel af, later toch weer niet, viel in stukjes uit elkaar, een Statenlid vluchtte weg en een ander probeerde bij de fractie te blijven nadat ze geen partijlid meer was. Dat mislukte en daarom zitten er nu vier fracties in de Friese Staten: drie eenlingen en een driekoppige FvD-fractie. 

Wiskundedocent Erwin Jousma is een van de drie overblijvers maar hij stopt er na de verkiezingen mee. Hij heeft daar een warrige verklaring over opgesteld. Het is een onthullend document waarmee hij zijn eigen onkunde aantoont. Dat doet hij op twee manieren. 

1: Nul zelfreflectie 

We leren dat Jousma veel problemen op zijn werk heeft gehad. Hij heeft het over een anonieme burger die zijn werkgever een dossier stuurde, terwijl zijn politieke voorkeuren in zijn lessen geen rol spelen. Dit geklaag is inmiddels een traditie: extremistische politici beroepen zich op hun goede bedoelingen en klagen over boze reacties van anderen, die bezig zouden zijn hen de mond te snoeren en uit te sluiten. 

Het probleem laat zich raden: Jousma heeft zijn eigen ideeën kennelijk nooit serieus doordacht. Hij zegt nog steeds achter de politieke drijfveren en het programma van Forum te staan. Hij prevelt wat over liberalisme en conservatisme, maar het gaat in werkelijkheid over antisemitisme, complottheorieën en Poetin-verheerlijking. Jousma kan zelf kennelijk niet bedenken welk beeld mensen op deze manier van hem krijgen. 

Jousma is van mening dat de pluriformiteit onder druk staat. Vreemd dat hij nog steeds niet snapt dat er altijd morele grenzen zijn. Het is niet gek dat bijvoorbeeld transgenders of tegenstanders van Zwarte Piet discriminatoire meningen niet tolereren. Voor de rest van Nederland geldt trouwens hetzelfde. Als je hier niet op aangesproken wilt worden, hoor je niet in de politiek thuis. 

2. Liegen 

Jousma geeft nog een tweede, specifieke reden om te vertrekken. Als Nederlandstalig Statenlid staat hij op achterstand omdat stukken regelmatig in het Fries zijn en hij die taal niet machtig is. Het kost hem ontzettend veel tijd om die stukken te begrijpen. Jousma heeft geen gebruik gemaakt van een taalcursus want dat vond hij te tijdrovend.

Deze hele suggestie over ‘stukken in het Fries’ voedt een onjuist beeld: alle stukken zijn opvraagbaar in het Nederlands. Eigenlijk staat dit ook al in de verklaring van Jousma, maar je leest daar gemakkelijk overheen. Jousma suggereert graag een reden om zijn eigen disfunctioneren te verbloemen. Jousma heeft geen zin überhaupt iets te lezen of in contact te treden met de ambtelijke ondersteuning. 

Zie hier het probleem van Forum-Statenleden die zich nooit aan iemand hoeven te verantwoorden: ze hebben het nooit over hun eigen meningen of prestaties. Ondertussen gaan ze wel in sprookjes geloven, hetgeen wordt vergemakkelijkt door een totaal gebrek aan zelfreflectie én directe tegenspraak van bijvoorbeeld burgers en media. Ongeschikter heb je ze niet. 

Beeld: plafond zaal van de Provinciale Staten van Friesland. Foto: Chris Aalberts. 

Waardeer dit artikel!

Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan!
Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.