Caroline van der Plas is populair en dat heeft gevolgen. Caroline is – geholpen door de actualiteit – niet van de buis te slaan en stijgt in de peilingen tot grote hoogten. Ze is niet de eerste politiek leider aan de rechterzijde die plotseling enorm populair wordt. We herinneren ons allemaal het enthousiasme wat FvD, Trots op Nederland en de LPF in korte tijd opriepen. Een vergelijking ligt voor de hand. Niet ten onrechte, zo blijkt uit een eerste, ruwe inventarisatie. 

Politiek is mensenwerk. Caroline is een schot in de roos, maar voor een partij zijn meer mensen nodig. Wie lopen er zoal bij BBB rond en zijn dat net zulke aansprekende figuren? Een analyse is niet gemakkelijk want BBB werkt – conform de rechtse traditie – niet met openbare ledenvergaderingen. Over veel organisatorische zaken tasten we in het duister, we krijgen nooit een volledig beeld wie er actief zijn en moeten vaak afgaan op BBB-persvoorlichters. Een kleine rondgang uit openbare bronnen. 

Gemeenteraadsverkiezingen  

In maart waren de gemeenteraadsverkiezingen. BBB deed niet mee: er zijn immers honderden gemeenten en daar zouden dan overal kandidatenlijsten gemaakt moeten worden. Ondoenlijk voor een nieuwe partij en dus kwam BBB met iets anders: de partij introduceerde bondgenootschappen. Het is een idee waar FvD in 2018 ook al mee speelde: lokale partijen konden zich op vrijblijvende wijze aan de landelijke partij verbinden. Kleine moeite, groot plezier. 

BBB hoefde geen individuele kandidaten te screenen, maar slechts partijorganisaties. Het leverde twintig bondgenoten op. BBB was trots op het resultaat: de meeste bondgenoten wonnen de verkiezingen. Slechts ééntje verloor: een nooit afgestorven overblijfsel van Trots op Nederland uit Haarlem. Elders won men of bleef men gelijk. In een paar gevallen waren de resultaten zelfs erg goed. Daar was meteen een mooi artikeltje in BoerenBusiness. 

Hoe goed selecteerde BBB deze bondgenoten? Een paar maanden na de verkiezingen zijn in ieder geval drie van deze partijen alweer uit elkaar gevallen. En hoe. De Groep Jan Zwerus op Goeree-Overflakkee versplinterde in juni, toen alle fractieleden behalve de naamgever de benen namen na onderlinge onenigheid. Niet geheel onverwacht. In Midden-Groningen gebeurde hetzelfde, waar vijf van de zes fractieleden voor zichzelf begonnen. Er waren ‘onoverkomelijke verschillen van mening’. Ook In Berkelland viel de bondgenoot uit elkaar.

BBB wilde de eigen populariteit met weinig moeite verzilveren. Lokale partijen wilden daar graag een graantje van meepikken. BBB hoefde alleen te kijken of dit stabiele clubs zijn. De partij blijkt regelmatig verkeerd te gokken. Serieuze screening was er niet. Nu zegt Caroline ongetwijfeld dat de uit elkaar gevallen bondgenoten geen BBB-fracties zijn. Zeker, maar waarom verbond BBB zich er dan aan?

Provinciale Statenverkiezingen

In maart zijn er Provinciale Statenverkiezingen en nu gaat BBB wel zelf meedoen. Het roddelcircuit draait overuren welke afsplitsers en partijhoppers zich al hebben gemeld. De meest makkelijke manier om hierachter te komen – het bijwonen van een partijbijeenkomst – is geen optie, dus moeten we kijken naar sociale media. In Noord-Holland lijkt men het meest actief. Hier zijn meerdere onbevestigde verhalen over naderende ellende, maar ook twee voorbeelden die zich nu al open en bloot opdringen. 

Daar is Mirjam Dijk, een fenomeen uit Den Helder. Ze werd een paar jaar geleden raadslid voor de VVD maar voelde zich daar niet meer op haar plek. Toen begon ze voor zichzelf om een tijdje later met een PVV’er aan te sluiten bij een lokale partij. Ze wilde het beste doen voor de Helderse bevolking. Ze werd in maart herkozen maar kan zich bij nader inzien toch niet zo vinden in de koers. Nu zit ze in een nieuwe afsplitsfractie en draagt haar BBB-sympathie uit in de lokale media, via LinkedIn en via Facebook. 

Uit buurgemeente Hollands Kroon is nog zo’n parel aan komen waaien: Daan Pruimboom. Hij was eerst actief bij de lokale partij Onafhankelijk Hollands Kroon maar stapte begin dit jaar opeens over naar een andere club. Er was gebrek aan vertrouwen en bovendien geen goede werksfeer. Landelijk kwamen we hem ook al eens tegen. Een jaar geleden was hij ontzettend enthousiast over de Lijst Henk Krol. Leuk op de foto met Henk. Nu roept Daan dat de partij van Caroline ‘met de voeten in de klei’ staat. Je moet wat.  

Treinramp in wording 

In 2019 waren de Provinciale Statenverkiezingen overzichtelijker dan komend jaar. Op de rechterflank deden alleen PVV en Forum mee. Nu zijn ook BBB, JA21 en BVNL van de partij. Kijk naar de ervaringen van FvD en je weet hoe dit afloopt: het is een hels karwei om voldoende kandidaten te vinden, laat staan dat ze ook nog kwalitatief in orde zijn. Dat gold in 2019 al voor Forum, maar nu moeten meerdere partijen met elkaar de concurrentie aan om goede kandidaten binnen te harken. 

Een situatie van snelle groei en een gebrek aan ervaring is altijd een recept voor ellende geweest. BBB heeft goede vooruitzichten en dat weten rechtse baantjesjagers en partijhoppers natuurlijk ook. Het kiezerspotentieel was nog nooit zo groot door de stikstofcrisis, de energieschaarste, de oplopende inflatie en een kabinet dat nergens een antwoord op lijkt te hebben. Veel kiezers zullen in maart op zoek zijn naar een alternatief voor de oude middenpartijen. What could possibly go wrong?

Hoe hoger de peilingen voor Caroline, hoe groter het probleem. Dat is diep tragisch, niet in de laatste plaats voor Caroline zelf. Ze weet zelf ook wel wat dit betekent. 

Beeld: Caroline van der Plas in de Tweede Kamer. Still van YouTube. 

Waardeer dit artikel!

Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan!
Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.