Volgend jaar zijn er gemeenteraadsverkiezingen en dan zal Volt naar verwachting in meerdere gemeenten gaan deelnemen. Als je wilt weten hoe dat zal gaan, moet je naar onze Oosterburen kijken, waar Volt al in allerlei gemeenten actief is. In Nederland weet de partij nog niet waar men lokaal voor staat en zegt de partij inmiddels interviewverzoeken af. In Duitsland kunnen we wel vanalles te weten komen. Daar blijkt Volt een serieuze partij die zelfs mee kan besturen. Onlangs sloot Volt in Frankfurt een coalitie-akkoord en dat is geen uitzondering: ook in Keulen, Bonn en Münster bestuurt de partij inmiddels mee. 

Politieke versnippering ontstaat vaak door kleine partijen die zich op de politieke flanken begeven en niet mee willen of kunnen besturen. Bij Volt ligt dat anders: dit is wel een kleine partij, maar uit het politieke midden en daarmee een aantrekkelijke coalitiepartner. In Duitsland blijkt de partij in allerlei coalities te passen: in een groen-sociale coalitie in Münster met de Groenen en sociaaldemocraten (SPD), in Frankfurt aangevuld met de liberalen (FDP) en in Bonn aangevuld met uiterst links (Die Linke). In Keulen laat Volt zien dat er ook een andere optie is: hier bestuurt men met de christendemocraten (CDU) en de Groenen. 

Een groen programma 

Deze coalitieakkoorden vallen vooral op door hun groene karakter. Dat is nauwelijks verbazend: Volt vindt het klimaatprobleem erg belangrijk en wil dat op Europees niveau oplossen. In EU-verband worden daar allerlei afspraken over gemaakt en die komt Volt als Europese partij graag na. Het beleid in de Volt-steden laat zich dus enigszins raden. 

Een voorbeeld is het coalitie-akkoord van Keulen waar de partijen overlopen van groene ambities: in 2035 moet de stad klimaatneutraal zijn. Er moet meer groen komen, er worden meer natuurgebieden aangewezen, burgers krijgen een rol bij de zorg voor stadsbomen en het aantal volkstuintjes mag niet worden verminderd. Fietsers krijgen meer ruimte en er wordt nagedacht over meerdere tramlijnen, die wellicht ondergronds zullen worden aangelegd. De auto wordt uit het centrum geweerd, er wordt nagedacht over een tolsysteem, parkeren wordt duurder en een aantal straten wordt autovrij. 

In Bonn heeft Volt het hier ook over: er komt een groot voetgangersgebied dat wordt afgesloten voor autoverkeer. Fietsverkeer wordt bevorderd, er komt een nieuwe fietsbrug over de Rijn en er moet een snelfietsroute worden aangelegd. In Münster is het programma bijna identiek: de binnenstad moet autoluw worden en de coalitie wil daarnaast betere bus- en treinverbindingen. Het lijkt allemaal op wat Volt in Frankfurt afsprak. Het is beleid waar GroenLinks voor zou tekenen. 

En Europa dan? 

In al deze steden zie je ook de Europese visie van Volt terug. Deze coalities komen met EU-gezinde frases, bijvoorbeeld dat de gemeente deel uitmaakt van de EU, een belangrijke regio in Europa is, Europees beleid steunt, de Europese identiteit belangrijk is en ga zo maar door. Toch is Europa niet alleen een leus, het is ook onderdeel van de voorstellen die deze coalities doen. Europa komt op globaal drie manieren terug. 

Volt steunt ten eerste beleid om relaties met andere gemeenten aan te knopen, of dat nou binnen of buiten de EU is. Zo wil de coalitie in Münster op brexit reageren door de betrekkingen met de Engelse stad York aan te halen. Bestaande stedenbanden moeten worden versterkt en uitgebreid. In Keulen en Bonn wil de coalitie deelnemen aan internationale projecten om internationale netwerken te smeden. Bonn wil zo het Europese politieke profiel van de stad versterken. 

Ten tweede willen deze coalities leren van beleid elders, een van de redenen om deze internationale netwerken te smeden. In Keulen heeft men een hele waslijst aan thema’s waarover men elders inzichten wil opdoen: klimaat, toerisme, stedenbouw, verkeer, burgerparticipatie en de invloed van EU-wetgeving op lokaal niveau. Men wil het parkeerbeleid uit Wenen kopiëren en parkeertarieven in lijn brengen met wat elders in EU-steden gangbaar is. In Münster denkt men na over een nachtburgemeester zoals die in andere Europese steden al bestaat. 

Ten derde is er nog voorlichting. In Bonn wil de coalitie de vertegenwoordiging van de Europese Commissie zichtbaarder maken en meer informatie geven over het Europese werk van het stadsbestuur. In Münster wil de coalitie eveneens een gemeentelijk informatiepunt over Europa. In zowel Keulen als Münster wil de coalitie een informatiepunt voor expats die zich in de stad vestigen en tenslotte moeten in meerdere steden ambtenaren worden bijgeschoold over Europese instellingen en Europese subsidies. In Frankfurt zagen we iets soortgelijks. 

Politiek in de netwerksamenleving 

Wat is nu precies de lokale waarde van Volt? Er zijn twee interpretaties mogelijk. De eerste is dat de partij een doublure is van GroenLinks: een partij die ook staat voor een progressieve koers, groen beleid bepleit en niet vies is van internationale samenwerking. Ook de gelijkenissen met D66 zijn talrijk. 

In de tweede interpretatie is Volt een partij van de internationale netwerksamenleving: we leven tegenwoordig in een Europese Unie en dat maakt grensoverschrijdend werken mogelijk, voor zowel burgers als politici. Het hebben van internationale contacten is nuttig want dan kun je van elkaar leren, net zoals je dat van mensen uit eigen land kunt. En dus moeten die contacten gestimuleerd worden, of het nou is door politici in netwerken te laten participeren, expats een goede start in hun nieuwe land te geven of burgers inzicht te geven in de mogelijkheden die de EU ze biedt, maar waar ze nog geen gebruik van maken. 

Die tweede interpretatie maakt Volt op lokaal niveau een stuk unieker dan de eerste, maar de overlap met GroenLinks en D66 blijft natuurlijk gewoon bestaan. Het zou voor het onderscheidende profiel van Volt erg helpen als de partij concreet maakt wat al die internationale netwerken nou precies opleveren. Verrassing: Volt is daar in geen van deze coalitieakkoorden erg duidelijk over. Dat suggereert een hoog ideologisch en weinig praktisch gehalte.

Deze blog verscheen bij Joop. Beeld: Leopoldpark in Brussel (Chris Aalberts).  

Waardeer dit artikel!

Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan!
Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.